Κριτική του μυθιστορήματος ΙΟΚΑΣΤΗ

ΓΙΑΝΝΟΥ ΛΑΜΠΗ: ΙΟΚΑΣΤΗ

Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΥΝΙΟΣ

Είναι με μεγάλη μου χαρά που διάβασα το βιβλίο του Γιάννου Λαμπή, ΙΟΚΑΣΤΗ. Αφενός γιατί η ιστορία, ως αυθύπαρκτη έμπνευση, ξεχειλίζει από αλήθειες, αφού, λίγο ή πολύ, όσα εκτυλίσσονται στα έγκατα της συμβαίνουν και έξω, στην ψυχή μας, στην γειτονιά μας, στην πόλη μας, στην πατρίδα μας, αλλά και στην άλλη μεριά του κόσμου. Αφετέρου δε γιατί, ο τρόπος που γράφει ο συγγραφέας είναι ενδιαφέρων: πλούσιο λεξιλόγιο, κοφτές φράσεις, έξοχες παρομοιώσεις και μια φωσφορίζουσα, θα μπορούσα να πω, κομψότητα. Η περιπέτεια του κεντρικού ήρωα, καθηλωτική. Δεν σε αφήνουν να ανασάνεις οι ανατροπές, ως επί το πλείστον δυσάρεστες, καίγεσαι, σαν κερί, με την εγκατάλειψη της Αμμοχώστου γιατί σου φέρνει προσωπικές μνήμες στο μυαλό, δένεσαι με την οικογένεια Πιμεντέλ, πότε κρύβεσαι στην τσέπη του Σταυρινού και πότε στο ριχτό φόρεμα της Ιοκάστης. Θεωρώ ότι στο μυθιστόρημα αυτό συνυπάρχουν, σε αρμονική διάταξη, η αγάπη και η φθορά της, ο έρωτας και οι δονήσεις του, ο πόνος και οι παρενέργειες του, η μοναξιά και τα σκαμπανεβάσματατης, η ευκολία με την οποία από το ζενίθ κατρακυλάμε στο ναδίρ, αλλά, ας το σημειώσω έντονα, και η άγραφη κυνικότητα που κυριαρχεί στο σωματεμπόριο, που είναι γάγγραινα στο πόδι της ανθρωπότητας. Δεν είναι, λοιπόν, εύκολο να αφήσεις στη μέση το διάβασμα, ούτε να αποσπαστεί η προσοχή σου. Ο συγγραφέας καταφέρνει, ίσως με ευφυή τεχνάσματα, να διατηρεί τους χαρακτήρες του, καλούς και κακούς, στο κέντρο της καταιγίδας η οποία δεν πρόκειται να χαριστεί σε κανέναν. Βέβαια, κοντά στις αναπόδραστες εξελίξεις υπάρχει και η γριά-μαμή , που φαίνεται να αποτελεί πηγή μαρτυρίων. Έτσι κι'αλλιώς, ο Σταυρινός και η Ιοκάστη ενώνουν τις τραγωδίες τους- τουλάχιστον στην αρχή. Αυτός είναι μόνος και βουτηγμένος στα προβλήματα. Αυτή είναι μόνη και βουτηγμένη στα προβλήματα, και επιπλέον, στο όνομα της τέχνης της Τερψιχόρης, παρασύρεται από τα λάγνα λόγια μερικών και έρχεται στην Κύπρο όπου ανακαλύπτει με σπαραγμό ότι η Τερψιχόρη (της ) θα πλαγιάζει με άντρες που συμπεριφέρονται σαν ζώα και με ζώα που συμπεριφέρονται σαν άντρες. (...) Έτσι μαζί με την εξουσία, ο σενιόρ Πιμεντέλ έχασε τη δουλειά του, τη δύναμη, το σεβασμό και οι λίγες οικονομίες που είχε εξανεμίστηκαν στο πι και φι, αφού η νέα σύντροφος του είχε τον τρόπο και τα μέσα να τον κάνει να ξοδεύει αλόγιστα για να βοηθήσει τη δική της οικογένεια . Άλλωστε, αυτός ήταν και ο αρχικός σκοπός της ( σελίδα 31 ).
(...) Μπαίνοντας στο γραφείο ο Σταυρινός ήταν σχεδόν σίγουρος ότι κακό θα άκουγε. Η αμηχανία των γιατρών και το μούδιασμα που ένοιωθε σε όλο του το κορμί ήταν σ'αυτόν, καθαρό σημάδι ότι κάτι τους έκρυβαν.
Δεν πρόκειται να σας μιλήσω με υπεκφυγές και μισόλογα, είπε ο γιατρός ( σελίδα 119 ).
Υπάρχει, λοιπόν, μία κλωστή που ενώνει τις δύο ιστορίες του Λαμπή, αλλά και μια άβυσσος που χάσκει ανάμεσα τους. Τελικά, η μόνη, προφανώς, που επιβιώνει πραγματικά είναι η αξιοπρέπεια, η οποία είναι μέγεθος υποκειμενικό. Όπως είναι μέγεθος υποκειμενικό και η φιλία, αν και, και για να μην πυροβολήσω την περιέργεια σας, θα αποφύγω να το τεκμηριώσω. Θα σας πω απλώς το εξής : αργά ή γρήγορα, όλοι γυρίζουμε εκεί που μας έχει τάξει η Μοίρα, μολονότι εγώ προσωπικά δεν ξέρω τι είναι η Μοίρα.

* Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις βιβλιοεκδόσεις ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ. Σε όλα τα βιβλιοπωλεία.

Η πιο πάνω κριτική δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ στις 17/03/2010